Uw vliegticket kan misschien goedkoper worden, maar wordt uw veiligheid in de lucht dan ook voor een koopje geregeld? Dat risico ontstaat als prijsvechters nog meer de kans krijgen om een loopje te nemen met de arbeidsrechten van hun personeel.
Aanleiding is de recente staking van honderden piloten van Norwegian Air International (NAI). Twee weken lang legden zij hun werk neer uit protest tegen het personeelsbeleid van NAI. Via schijnconstructies houdt de luchtvaartmaatschappij zijn personeelskosten laag om zo de winsten maximaal te maken.
Zo heeft NAI zijn piloten, die doorgaans alleen voor de Noorse maatschappij werken, voor het merendeel als goedkope zzp’ers in dienst op tijdelijke contracten. De cabin crew bestaat grotendeels uit laagbetaalde werkkrachten die via uitzendbureaus in Singapore worden geworven in Thailand. Om deze praktijken wettelijk mogelijk te maken, is NAI officieel gevestigd in Ierland, waar de regelgeving gunstig is en de controles minimaal zijn.
De NAI heeft nu haar zinnen gezet op de VS gezet. Dit kan leiden tot een oorlog tussen Europese carriers om het goedkoopste trans-Atlantische ticket. Dit is natuurlijk goed voor onze portemonnee, maar wat is dit waard als dat ten koste gaat van de veiligheid? Want wanneer onderbetaalde piloten en stewards uitzonderlijk lange dagen maken, werkt dat niet in het voordeel van de veiligheid van reizigers.
In andere sectoren, zoals de Europese scheepvaart, hebben we gezien dat het ‘uitvlaggen’ van schepen en invliegen van werknemers uit ontwikkelingslanden leidt tot schendingen van werknemersrechten, het ondermijnen van een gelijk speelveld voor bedrijven en een ‘race to the bottom’.
Om dit aan te kaarten stelde ik Violeta Bulc, Eurocommissaris voor Transport, de vraag wat zij denkt hieraan te gaan doen. In haar antwoord onderkent zij de situatie, maar weigert ze maatregelen te nemen. Sterker nog, ze lobbyt nu zelfs bij de Amerikaanse overheid om Norwegian Air toe te staan haar bedrijfsvoering van sociale dumping ook op trans-Atlantische vluchten toe te passen.
Toe nu zonder succes. Na luid protest van de Amerikaanse vakbonden heeft het ministerie van Transport van de VS die toestemming vooralsnog geweigerd. En dan gaan bij mij de alarmbellen rinkelen:
als beleidsmakers in de VS zich meer zorgen maken over werknemersrechten dan hun collega’s in Europa gaat er iets helemaal fout.
Morgen 7 mei vindt er in het Europees Parlement een hoorzitting plaats over dit onderwerp. Het tegengaan van sociale dumping is een van de prioriteiten van de Europese Commissie van Jean-Claude Juncker. Ik zal de commissie met klem vragen zich aan zijn woord te houden. En sociale dumping te bestrijden waar dan ook te bestrijden: dus te land, ter zee én in de lucht.
